Geografije, saemien soejkesje (GEO02‑02)
Maahtoeulmieh jïh vuarjasjimmie
Maahtoeulmieh
Lïerehtimmien ulmie lea learohke edtja maehtedh
- geograafeles tsiehkieh jïh prosessh goerehtidh jïh åehpiedehtedh viehkine ovmessie gaaltijh nuhtjedh, aaj kaarhth
- tjïelkestidh guktie sisnjelds jïh byjngetje faamoeh leah ovmessie eatnemehammoeh sjugniedamme, jïh goerehtidh jïh vuesiehtimmieh vedtedh guktie almetjh mah desnie årroeh, maehtieh vierhtide nuhtedh
- digkiedidh ovmessie ïedtjh vierhtie- jïh areaaleåtnoen bïjre Nöörjesne, Saepmesne jïh noerhtedajvine
- jïjtse vierhtieåtnoen jïh vierhtieåtnoen bijjelen ussjedadtedh Nöörjesne jïh Saepmesne aktene veartenevijries jïh monnehke perspektijvesne
- goerehtidh guktie jarkelimmieh klijmesne eatnemem jïh seabradahkem Saepmesne, regijonaale jallh globaale baajnehtieh
- goerehtidh jïh tjïelkestidh fåantojde akten sjyöhtehke eatneme- jïh byjresekatastrofese jïh konsekvensh almetjidie, seabradahkese jïh eatnamasse
- fåantoeh demograafeles jarkelimmide tjïelkestidh jïh ovmessie jieledetsiehkieh ovmessie bieline veartenistie digkiedidh
- feeltebarkoem tjïrrehtidh juktie geograafeles tsiehkieh goerehtidh jïh åehpiedehtedh
Jaabnan vuarjasjimmie
Jaabnan vuarjasjimmie edtja viehkiehtidh lïeremem eevtjedh jïh maahtoem faagesne evtiedidh. Learohkh maahtoem geografijesne vuesiehtieh jïh evtiedieh gosse daajroem eatnemen jïh seabradahken bïjre nuhtjieh juktie goerehtidh jïh ussjedadtedh joekehts geograafeles tsiehkiej bijjeli. Dah aaj maahtoem evtiedieh gosse goerehtieh jïh goerkesem vuesiehtieh geograafeles prosesside, jïh ektiedimmieh heannadimmiej jïh jarkelimmiej gaskem vuejnieh ovmessie geograafeles njieptjine.
Lohkehtæjja edtja sjïehteladtedh guktie learohkh leah meatan jïh lïeremelastose skreejrehtidh njaalmeldh, tjaaleldh jïh praktihkeles barkoevuekiej tjïrrh, guktie learohkh maehtieh maahtoem geografijesne vejtiestidh jïh vuesiehtidh. Lohkehtæjja jïh learohkh edtjieh soptsestalledh learohki evtiedimmien bïjre geografijesne. Learohkh edtjieh nuepiem åadtjodh pryövedh. Dan maahtoem mietie maam learohkh vuesiehtieh, edtjieh nuepiem åadtjodh baakoeh bïejedh dïsse maam dååjroeh sijjieh buektiehtieh, jïh jïjtsh faageles evtiedimmien bijjelen ussjedadtedh. Lohkehtæjja edtja dan guhkiebasse lïeremen bïjre bïhkedidh jïh lïerehtimmiem sjïehteladtedh guktie learohkh maehtieh bïhkedassem nuhtjedh sov daajroem jïh goerkesem evtiedidh guktie almetjh jïh eatneme sinsitniem baajnehtieh.
Galhkuvevuarjasjimmie
Galhkuvevuarjasjimmie edtja dam tjåenghkies maahtoem vuesiehtidh maam learohke geografijesne åtna lierehtimmien mænngan. Lohkehtæjja edtja soejkesjidh jïh sjïehteladtedh guktie learohkh åadtjoeh sijjen maahtoem vuesiehtidh joekehtslaakan, mesnie goerkese, ussjedadteme jïh laejhtehks ussjedimmie, ovmessie ektiedimmine. Lohkehtæjja edtja karakteerem geografijese bïejedh dan maahtoen mietie maam learohke vuesiehtamme gosse learohke lea daajroeh jïh tjiehpiesvoeth ektesne nuhtjeme.