KOEE, sámi plána (RLE02‑03)
Guovddášelemeanttat
Oskkuid ja eallinoainnuid dovdan
Fága galgá addit máhtu ja áddejumi kristtalašvuođa ja eará oskkuid ja eallinoainnuid birra báikkálaččat, nationálalaččat ja globálalaččat ja indiviida-, joavko- ja árbevierrodásis. Oahppit galget beassat oahppat mo kristtalašvuohta ja eará oskkut ja eallinoainnut gullet historjjálaš proseassaide ja mo dat laktásit servodatrievdadusaide ja kulturárbái. Oahppit galget oahpásmuvvat oskkuid ja eallinoainnuid girjáivuhtii, ja iešguđetlágan árbevieruid siskkáldas girjáivuhtii. Fága galgá addit vuođu reflekteret majoritehta-, minoritehta- ja eamiálbmotperspektiivvaid Norggas.
Oskkuid ja eallinoainnuid suokkardeapmi iešguđetlágan metodaiguin
Oahppit galget guorahallat ja suokkardit kristtalašvuođa ja eará oskkuid ja eallinoainnuid máŋggabealat fenomenan iešguđetlágan metodaid geavaheami bokte. Sin áddejupmi oskkuin ja eallinoainnuin stuorru ja hástaluvvo gálduid, norpmaid ja definišuvdnafámu analysa ja kritihkalaš reflekšuvnna bokte. Máhttu iešguđetlágan oainnuid ja definišuvnnaid birra oskkuid ja eallinoainnuid dáfus gullá guovddášelementii ja lea dehálaš áddet ja gieđahallat girjáivuođa.
Eksistensiála gažaldagaid ja vástádusaid suokkardeapmi
Fágas lea sáhka iešguđetlágan vugiid birra mo olbmot leat lahkonan áššiid oaivila, identitehta ja duohtavuođagova birra oskkuid, eallinoainnu, etihka ja filosofiija bokte. Fága galgá addit saji reflekšuvdnii, filosofalaš ságastallamii ja imaštallamii suokkardettiin eksistensiála gažaldagaid. Oahppit galget maiddái oahppat áššiid birra maid birra lea stuorra sierraoaivilvuohta.
Máhttit oaidnit earáid perspektiivvaid
Fága galgá addit ohppiide vejolašvuođa ovdánahttit iežaset oaiviliid ja miellaguottuid go deaivvadit earáiguin siskkobeale- ja olggobeale-perspektiivvas ja dialogaid ja reflekšuvnnaid bokte ovttaláganvuođaid ja erohusaid birra. Ná galgá fága leat mielde váikkuheamen dasa ahte oahppit ovdánahttet beroštumi earáide ja sin árvvusatnima beroškeahttá kultuvrralaš, sosiála, oskkolaš dahje eallinoinnolaš duogážis. Fága galgá váikkuhit dasa ahte oahppit ovdánahttet girjáivuođagelbbolašvuohta. Sámi perspektiivvat gullet dása. Fáttát mat gusket sohkabeliide ja doaibmanávccaide, gullet maiddái dása.
Ehtalaš reflekšuvdna
Oahppit galget máhttit identifiseret ehtalaš dilemmaid ja ságaškuššat morálalaš áššiid iežaset vásáhusduogáža, siskánandáidduid ja iešguđet ehtalaš modeallaid ja doahpagiid vehkiin. Ehtalaš reflekšuvdna addá vejolašvuođa gieđahallat stuorra ja smávva áššiid, riidduid ja hástalusaid main lea mearkkašupmi skuvlaservodahkii, árgabeaieallimii ja globála servodahkii. Filosofalaš jurddašanvuogit addet ohppiide reaidduid analyseret ákkastallamiid ja čuoččuhusaid.