Histåvrå, sáme (HIS02‑03)
Máhtudakulme ja árvustallam
Máhtudakulme Jo2 maŋŋela
Åhpadusá ulmme le oahppe galggá máhttet
- reflektierit gåktu åvdep ájgge hábbmi mijáv ulmutjin
- åtsådit åvdep ájgev gå gatjálvisájt gatját ja viedtjá, dålkku ja adná iesjguhtiklágásj histåvrålasj materiálajt gávnatjit vásstádusájt
- reflektierit manen historihkkára juohki åvdep ájgev gávdajda ja árvustallat gåktu máhttep åvdep ájgev gávdajda juohket iesjguhtiklágásj ævtoj milta
- åtsådit ja reflektierit gåktu vássám ájgev mujtti bájkálattjat ja rijka dásen
- tjielggit ájnas rievddadusájt gåktu ulmutja li biebbmonárev åttjudam ja luondo valjesvuodajt ávkástallam, ja árvustallat majt dat merkaj ulmutjijda ja guoddelis sebrudahkaj
- åvddånbuktet ájnas demografijjalasj rievddadusájt ja árvustallat dáj rievddadusáj sivájt ja gåktu da vájkkudi ulmutjijda ja sebrudagájda
- tjielggit gåktu oasástallam ja økonåvmålasj vuogádagá li fábmoaktijvuodajda ja ulmutjij iellemijda vájkkudam
- buohtastahttet gåktu demokratijja antihkan ja demokratijja mijá ájgen li ulmutjijda vaddám iesjguhtiklágásj máhttelisvuodajt demokratijjalasj sæbrramij
- gåvvidit bivddo- ja sijddasebrudagá åvddånahttema dåbddomerkajt gitta dallutjij gå rijkarájá båhtin sáme guovlojda ja árvustallat gåktu dát la álmmukjuohkusijda ja unneplågojda vájkkudam
- árvustallap fámo juohkema ja legitimierima rievddadusájt gasskaájge rájes gitta ådåsap ájggáj
- gåvvit majt åsko merkahij sebrudak- ja fábmoaktijvuodajda gasskaájge rájes gitta mijá ájggáj ja árvustallat dan rållav ulmutjij iesjdádjadimen ja sijá vuojnon iehtjádijda
Åhpadattijn árvustallam
Åhpadattijn árvustallam galggá viehkken åvdedit oahppamav ja fáhkamáhtudagáv åvddånahttet. Oahppe vuosedi ja åvddånahtti máhtudagáv histåvrån Jo2 gå histåvrråfágalasj metåvdåjt adni åvdepájge máhto siegen, ja gå gatjádalli, guoradalli ja vásstádusájt gávnni. Oahppe vuosedi ja åvddånahtti máhtudagáv histåvrråfágan gå vuojnni aktijvuodajt åvdep ájgen ja åvdep ájge ja dálásj ájge gaskan, ja gå reflektieriji gåktu kontæksta manna ulmutja viessun, vájkkudij ájádallamvuohkáj ja sijá válljimijda.
Åhpadiddje galggá dilev láhtjet oahppijoassálasstemij ja arvusmahttet oahppammiellaj njálmálasj, tjálalasj ja praktihkalasj barggovuogij baktu gåktu åttjudi ja vuosedi máhtudagáv, ja gå dibddá oahppijt liehket diehtemvájnogisá ja dåjmalattjat máhtov åhtsåt. Oahppe galggi bessat gæhttjaladdat. Dajna máhtudagájn mav oahppe vuosedi, galggi bessat moalgget majt ietjasa mielas bukti, ja ietjas fágalasj åvddånime badjel reflektierit. Åhpadiddje galggá bagádallat ienep oahppama gáktuj ja åhpadimev hiebadit navti váj oahppe bessi bagádallamij milta vijdedit ietjasa máhtudagáv histåvrråfágan.