Opplæringslova
§ 15-3 Krav til rettskriving og krav til skriftspråk i læremiddel
Med læremiddel er her meint alle trykte, ikkje-trykte og digitale element som er utvikla til bruk i opplæringa, som skal brukast jamleg i opplæringa, og som dekkjer vesentlege delar av læreplanen i faget.
Skolen skal bruke læremiddel på norsk og samisk som følgjer offisiell rettskriving.
Skolen skal bruke læremiddel som ligg føre på bokmål og nynorsk til same tid og same pris. Kravet gjeld ikkje
- læremiddel i faget norsk
- læremiddel i fag med årskull med 300 eller færre elevar
- læremiddel der den norske teksten utgjer ein mindre del
Dei trykte læremidla i norskfaget i grunnskolen skal samla ha nok tilfang på både bokmål og nynorsk, slik at elevane lærer å lese begge skriftspråka.
Forarbeid til loven
Paragrafen erstattar delvis dagens lov § 9-4 og er omtalt i punkt 18 i Prop. 57 L (2022–2023). Valet til elevane av skriftspråk, inkludert val av skriftspråk i læremiddel, er regulert i §§ 3-1 og 6-1, sjå merknader til desse.
Første ledd regulerer kva som blir definert som eit læremiddel, og er ei vidareføring av definisjonen av dagens regulering i forskrift til opplæringslova § 17-1. Det inngår fire kumulative vilkår for at noko kan kallast eit «læremiddel», Dei er 1) trykte, ikkje-trykte eller digitale, 2) utvikla til bruk i opplæringa, 3) skal brukast jamleg i opplæringa, og 4) dekkjer vesentlege delar av læreplanen i faget.
Med «jamleg» meiner ein at eit læremiddel blir brukt fast, over ein lengre periode eller regelmessig. Dersom det er tvil om læremiddelet «dekkjer vesentlege delar av læreplanen i faget», må dette vurderast konkret. Vurderinga av om eit læremiddel «dekkjer vesentlige delar av læreplanen» er et lovbunde skjønn som tilsynsmakta og domstolane kan prøve fullt ut. Samtidig må vurderinga i stor grad basere seg på eit fagleg-pedagogisk kunnskapsgrunnlag.
Andre ledd vidarefører kravet til rettskriving i læremiddel. Norske og samiske læremiddel som skolen tek i bruk, skal følgje offisiell rettskriving.
Tredje ledd vidarefører kravet til parallelle språkutgåver på bokmål og nynorsk. Kravet gjeld sjølv om alle elevane i kommunen, fylkeskommunen eller på ein skole har same hovudmål.
Det er fastsett unntak frå kravet til parallelle utgåver til same tid og pris i bokstavane a til c. Døme på læremiddel som kan dekkjast av unntaket i bokstav c, er læremiddel i språkfag. Det må vurderast konkret om «den norske teksten utgjer ein mindre del».
Fjerde ledd vidarefører dagens krav til at lesebøkene i norskfaget i grunnskolen skal ha nok tilfang på både bokmål og nynorsk, slik at elevane lærer å lese begge skriftspråka, men slik at uttrykket «lesebøkene» er erstatta med «dei trykte læremidla».