Luonndofáhka sáme (NAT02‑04)
Vuodotjehpudagá

Njálmálasj tjehpudagá luonndofágan la máhttet sæbrrat fáhkaságastallamijda ja juohket ja åvddånahttet máhtov luonndofágalasj sisanujn man vuodon li ájttsama, vásádusá ja fágalasj diedo. Sáme kultuvran li njálmálasj tjehpudagá ájnnasa gå galggá máhtov ja árbbedábijt buolvas buolvvaj joarkket. Njálmálasj tjehpudagá luondofágan merkaj aj adnet luonndofágalasj moallánagájt vaj máhttá gåvvidit, dádjadit ja gaskostit máhtov, gatjádallat, argumentierit, tjielggit, reflektierit ja vuodustit ietjas vuojnojt ja válljimijt. Njálmálasj tjehpudagáj åvddånibmá luonndofágan vuolggá máhttemis gulldalit ja ságastallat vásádusáj ja ájttsamij birra gitta máhttet åvddånbuktet ja dágástallat ienep ja ienep komplæksa aktijvuodajt fágan ja máhttet dárkkelap ja dárkkelap luondofágalasj gielav adnet.

Buktet tjállet luonndofágan la buktet hábmedit gatjálvisájt ja hypotesajt ja tjállet luonndofágalasj tjielggidusájt maj vuodon li duodastusá ja gáldo. Dát merkaj aj ájttsamijt ja vásádusájt gåvvidit ja vuojnojt hábmedit ja argumentierit. Tjállemtjehpudagáj åvddånibme luonndofágan vuolggá adnemis tjuorggasijt ja tevstajt gitta maŋenagi adnegoahtet dárkkelap luondofágalasj gielav, aktan gåvvusij ja symbåvlåj. Dat aj sisadná maŋenagi buktet tjállet ienep komplæksa tevstajt ja adnet duov dáv tækstaslájav maj vuodon la lájttális ja moattebelak gálldoadno mij la ulmmáj ja vuosstájválldáj hiebaduvvam.

Buktet låhkåt luonndofágan merkaj dádjadit luondofágalasj buojkuldagájt, symbåvlåjt, gåvvusijt ja argumentierimijt gå luondofágalasj tevstaj barggá. Låhkåm luonndofágan merkaj aj åtsådit, identifisierit, dålkkut ja adnet iesjguhtiklágásj tækstaslájaj diedojt ja lájttálisát árvustallat gåktu luonndodiedalasj diedo åvddånbuvteduvvi ja aneduvvi argumentieridijn. Låhkåmåvddånibme luonndofágas vuolggá tevstaj diedojt gávnnamis ja anos gitta dádjadit tevstajt majna li ienep ja ienep fáhkabuojkuldagá, symbåvlå, gåvvusa, tabella ja iehpenjuolgga diedo.

Buktet riekknit luonndofágan merkaj máhttet viedtjat, giehtadallat ja åvddånbuktet ájggeguovddelis tállamateriálajt. Riekknim luonndofágan merkaj buojkuldagájt adnet ja válljit hiebalasj mihttárijt, mihttimavtadagájt ja foarmmalijt váj luondofágalasj tjuolmajt tjoavddá. Riekknim luonndofágan la aj máhttet buohtastahttet, árvustallat ja argumentierit makta merustallama, båhtusa ja åvddånbuktema li dågålattja vaj ælla. Åvddånibme riekknimin luonndofágan vuolggá álkkes metåvdåj anos lågåtjit, tjuolldet ja klassifisierit gitta máhttet árvustallat gåktu válljit metåvdåjt, buojkuldagájt, foarmmalijt ja mihttárij. Oahppe aj åvddånahtti riekknim tjehpudagájt gå gássjelap åvddånbuktemijt stielliji ja gå riekknimav adni fágalasj argumentierimin.

Digitála tjehpudagá luonndofágan la buktet adnet digitála vædtsagijt gå galggá åtsådit, registrierit, merustallat, visualiserit, programmerit, modellierit, duodastit ja almodit båhtusijt gæhttjaladdamijs, gieddebargos ja iehtjádij dutkamis. Digitála tjehpudagá li aj åhtsåmvædtsagijt adnet, åhtsåmstratesjijjajt háldadit, lájttálisát árvustallat gáldojt ja válljit guoskavasj diedojt luondofágalasj tiemáj birra. Digitála tjehpudagáj åvddånibme luondofágan vuolggá álkkes digitála ræjdoj ano máhttemis gitta ienep ja ienep vuosedit iesjrádálasjvuodav ja jiermev gå vállji ja adná digitála vædtsagijt ja gáldojt.