Sebrudakfáhka sáme (SAF02‑04)
Vuodotjehpudagá

Njálmálasj tjehpudagá sebrudakfágan li máhttet gulldalit, dålkkut, formulierit ja vuojnojt åvdedit, respånsåv vaddet ja iehtjádij dágástallat. Dádjadit iehtjádij vuojnojt ja gatjádit tjielgadiddje ja tjiegŋodiddje gatjálvisájt gullu aj dási. Njálmálasj tjehpudagájda gullu aj sæbrrat njálmálasj subtsastimárbbedáhpáj vaj sáme sebrudagájt ja kultuvrajt dádjat. Njálmálasj tjehpudagáj åvddånibme vuolggá ietjas vuojnoj åvddånbuktemis, vuorrolakkoj sáhkadimes ja gulldalimes, ja iehtjádijda respånsåv vaddemis gitta iesjguhtik perspektijvajt válldet ja argumentierimav vuodostit stuoráp sivvaaktijvuodajn. Åvddånahttem merkaj maŋenagi ienep subtsastit aktijvuodaj birra, árvvaladdat fágalasj gatjálvisájt ja giehtadallat ienep kompleksa diedojt ja dádjadit gåktu iesjguhtik åvddånbuktemvuoge vájkkudi sisadnuj ja vuosstájválldáj.

Buktet tjállet sebrudakfágan la plánit, hábbmit ja giehtadallat tevstajt ma li tjállema ulmmáj hiebaduvvam. Dat aj merkaj juogadit, gaskostit ja åvddånbuktet máhtov ja diedojt tjálalattjat ja adnet sebrudakfágalasj moallánagájt, dahkat argumentierimav ja åtsådit ja problematisierit sebrudakfágalasj tiemájt. Ja de merkaj dat máhttet duodastit ja åvddånbuktet sebrudakfágalasj guoradallamij båhtusijt tjálalattjat. Tjállemtjehpudagáj åvddånibme fágan vuolggá álkkes fáktágárgadisáj ja gatjálvisáj formulierimis ja gáldojda vuosedimes, gitta fáhkatevstaj tjállemij, tjuolmajt árvvaladdat ja vuosedit ienep kompleksa gáldojda.

Buktet låhkåt sebrudakfágan la åtsådit, dålkkut ja lájttálisát reflektierit iesjguhtik histåvrålasj, geografijjalasj ja sebrudahkamáhtulasj gáldoj badjel. Dat aj sisadná gávnnat diedojt ja diedulattjat válljit ja hilggot iesjguhtik gáldojt. Buktet låhkåt merkaj reflektierit gåktu sajádahka ja perspektijvva vájkkudi iesjguhtik gáldojda, dåbddåt argumentierimav ja sieradit vuojnojt, fáktájt ja tjuottjodusájt. Låhkåmtjehpudagáj åvddånibme fágan vuolggá gallegattja hiebaduvvam gáldoj anos gitta iesj gávnnat ja buohtastahttet diedojt ienep moattebelak gáldojs ma li ienep kompleksa.

Buktet riekknit sebrudakfágan la máhttet viedtjat, giehtadallat, analysierit ja árvustallat lågojt ja stuorra dáhtátjoahkkijt kontevsta vuodon vaj máhttá juojddá sebrudahkaássjij birra miejnnit. Duodden dat merkaj adnet ájggelinjajt ja mihtojt gå åtsåt ja åvddånbuktá histåvrålasj ja geografijjalasj vidjurijt ja vuojnnet aktijvuodajt. Buktet barggat tjuolmaj ma økonomijjaj gulluji ja gålådibmáj, ja gåktu da aktij gulluji, la aj oassen. Riekknim tjehpudagáj åvddånibme fágan vuolggá konkrehta ja álkkes tabellaj ja gráfalasj åvddånbuktemij dålkkumis, gitta kombinierit ja analysierit stuoráp dáhtátjoahkkijt ja vuojnnet gåktu ájge badjel rievddi.

Sebrudakfágan la sierralágásj åvdåsvásstádus jut oahppe åvddånahtti digitála viesátguojmmevuodav. Digitála tjehpudagá sebrudakfágan merkahi buktet adnet digitála vædtsagit gávnatjit, giehtadallat ja navigierit digitála gáldojn, liehket lájttális digitála gáldojda ja válljit guoskavasj diedojt. Le aj sáhka máhttet guládallat, aktan barggat ja hábbmit digitála buktagijt ja tjuovvot njuolgadusájt ja nårmajt guládallamij nehta baktu, persåvnnåsuodjalusá ja dájddobargoj ráddimriektá gáktuj. Tjehpudahkaj aj gullu diehto- ja dáhtásihkarvuodav bisodit. Digitála tjehpudagáj åvddånibme vuolggá digitála ressursaj åtsådimes ja anos, gitta iesj åhtsåt ja válljit diedojt ja vuosedit buorre digitála árvustallamav gå diedojt vállji, digitála ressursajt adná ja guládallá nehta baktu.