Servodatfága sámegillii (SAF02‑04)
Gealbomihttomearit ja árvvoštallan
Gealbomihttomearit 4. ceahki maŋŋá
Oahpahusa mihttomearri lea ahte oahppi galgá máhttit
- suokkardit ja ovdanbuktit servodatfágalaš gažaldagaid, ohcat dieđuid iešguđet gálduin ja árvvoštallat man ávkkálaččat dieđut leat čalmmustahttit gažaldagaid
- suokkardit sámi báikehistorjjá, kulturmuittuid ja mo olbmot elle kulturmuittuid áigge ja buohtastahttit mo mii eallit dál
- válddahit kultur- ja luonddueanadaga Norggas ja ságastallat maid geográfalaš ja historjjálaš gáldut, maiddái kárttat ja muitalusat, sáhttet muitalit eanadaga birra
- ságastallat manne riiddut čuožžilit skuvla- ja lagašbirrasis, guldalit earáid oaiviliid ja ovttasbargat earáiguin gávdnat konstruktiiva čovdosiid
- ovdanbuktit olmmošvuoigatvuođaid ja vuoigatvuođaid mat mánáin leat, ja reflekteret manne dát vuoigatvuođat gávdnojit
- reflekteret manne sápmelaččain lea eamiálbmotstáhtus Norggas, ja válddahit sámi kultur- ja servodateallima guovddáš mihtilmasvuođaid ovdal ja dál deattuhettiin iežas servodaga
- suokkardit ja addit ovdamearkkaid muhtun beliide guoddevaš ovdáneamis, maiddái sámi árbevirolašmáhtu
- reflekteret ovttaskas olbmo persovnnalaš ekonomiija ja golahusa oktavuođa birra
- ságastallat identitehta, girjáivuođa ja searvevuođa birra ja reflekteret mo orru leat go ii leat oassin searvevuođas
- ságastallat personsuodjalusa, juogadeami ja dieđuid suddjema njuolggadusaid ja norpmaid birra ja maid mearkkaša geavahit árvvoštallannávccaid digitála ovttasdoaibmamis
- ságastallat rájáid birra mat gullet rupmašii, mat veahkaválddálašvuohta ja seksuálalaš illasteapmi leat, ja gos sáhttá oažžut veahki jus gillá veahkaválddálašvuođa ja seksuálalaš illasteami
- reflekteret geain lea fápmu, ja mii demokratiija lea, ja evttohit mo olmmoš sáhttá váikkuhit mearrádusaide
- ságastallat muhtun dehálaš almmolaš ásahusaid ja doaimmaid Norggas ja Sámis ja reflekteret maid dat mearkkašit olbmuid eallimii
Dađistaga árvvoštallan
Dađistaga árvvoštallan galgá leat mielde ovddideamen oahppama ja gelbbolašvuođa fágas. Oahppit čájehit ja
ovddidit gelbbolašvuođa servodatfágas 3. ja 4. ceahkis go sii okto dahje ovttas earáiguin suokkardit ja
imaštallet servodatfágalaš fáttáid ja reflekterejit dáid oktavuođaid birra. Oahppit čájehit ja ovdánahttet
gelbbolašvuođa go ovdanbuktet ja ságastallet servodatfágalaš gažaldagaid birra ja reflekterejit maid dieđuid ja
máhtu iešguđet gáldut sáhttet addit gažaldagaide. Oahppit čájehit ja ovddidit maiddái gelbbolašvuođa go váldet
iešguđet perspektiivvaid ja oidnet mo sii ieža ja earát sáhttet váikkuhit guhtet guoibmáseaset, servodahkii ja
lundui. Dasto sii čájehit ja ovddidit gelbbolašvuođa go ovttasdoibmet digitálalaččat ja geavahit
personsuodjalusa ja digitála ovttasdoaibmama muhtun njuolggadusaid ja norpmaid.
Oahpaheaddji galgá diktit ohppiid váikkuhit oahpahussii ja arvvosmahttit oahppanhálu dan bokte ahte oahppit
besset ohcat máhtu iešguđet láhkai, váldit iešguđet perspektiivvaid ja reflekteret mo máhttu šaddá.
Oahpaheaddji ja oahppit galget gulahallat ohppiid ovdáneami birra servodatfágas. Oahppit galget beassat
geahččaladdat. Ohppiid čájehuvvon gelbbolašvuođa vuođul galget oahppit beassat muitalit maid sii orrot
máhttimin ja maid máhttet buorebut go ovdal. Oahpaheaddji galgá oaivadit viidásit oahppama birra ja heivehit
oahpahusa nu ahte oahppit besset geavahit rávvagiid ovddidit iežaset gelbbolašvuođa servodatfágas
diehtoáŋgirvuođa, máhttoohcaleami ja oktavuođabarggu bokte fágas.